Małgorzata Wiśniewska
Fragmenty artykułu, który ukazał się w miesięczniku Zamówienia Publiczne Doradca nr 1/2011
Zlecając podmiotom zewnętrznym wykonywanie różnego rodzaju prac i usług zamawiający powinien zabezpieczyć się przez postawienie wymogu posiadania przez ten podmiot polisy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC). (…) Praktycznie każdy wykonawca może wyrządzić szkodę takich rozmiarów, że nie będzie dysponować odpowiednio wysokimi własnymi środkami na samodzielne pokrycie kosztów szkody. A szczególnie mogą mieć z tym kłopot mniejsi wykonawcy, nie będący dużymi podmiotami i nie posiadający wysokich aktywów, mogących posłużyć w razie potrzeby jako zabezpieczenie roszczeń. Jednak nie każda polisa zapewni odpowiedni poziom bezpieczeństwa. Może się zdarzyć, że nawet kiedy formalnie otrzymamy dokument teoretycznie spełniający nasze wymagania, to w razie konieczności nie będziemy mogli z niego skorzystać. Stawiając wymóg posiadania polisy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej należy zwrócić uwagę na takie aspekty jak jej ważność, sumę gwarancyjną, warunki ubezpieczenia – wyłączenia i klauzule dodatkowe. (…)
O górnej granicy możliwego do uzyskania z polisy odszkodowania decyduje wysokość sumy gwarancyjnej (sumy ubezpieczenia). Suma gwarancyjna określana jest najczęściej jako maksymalna wypłata jak dla wszystkich zdarzeń jakie mogą wystąpić w okresie ubezpieczenia. Dość często spotykane jest ograniczenie sumy gwarancyjnej na jedno zdarzenie szkodowe. Obok podstawowej sumy gwarancyjnej na polisie mogą występować również jeszcze niższe kwoty, tzw. limity (zwane też podlimitami lub sublimitami). Limity te dodatkowo ograniczają do wskazanej kwoty wysokość wypłacanego odszkodowania w określonych sytuacjach. (…) Określając wymaganą minimalną sumę gwarancyjną na jaką ma opiewać cała polisa warto wyraźnie zastrzec, czy dopuszczalne jest czy też nie ograniczenie sumy gwarancyjnej na jedno zdarzenie. I dla jakich rodzajów szkód/klauzul nie będzie akceptowane wprowadzanie dodatkowych limitów.(…)
Zakres ubezpieczenia powinien być odpowiednio zmodyfikowany przez zastosowanie klauzul dodatkowych lub zapisów szczególnych, rozszerzających zakres ochrony w zależności od rodzaju działalności wykonawcy i rodzaju wykonywanych przez niego prac. (…) Oczywiście należy mieć świadomość, że nigdy się nie uda w stu procentach pokryć polisą ubezpieczeniową wszystkich możliwych zdarzeń. Polisa zawsze będzie miała węższy zakres ochrony niż odpowiedzialność danego wykonawcy wynikająca z kodeksu cywilnego.
Ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ogólnej (z tytułu posiadania mienia i prowadzonej działalności gospodarczej) skonstruowane są w ten sposób, że oprócz bezwzględnych wyłączeń odpowiedzialności zawierają katalog wyłączeń względnych, które mogą zostać włączone odpowiadającymi im klauzulami, jeżeli strony tak się umówią. Wiąże się to zazwyczaj z opłatą dodatkowej składki. Trzeba jednak uważnie przeczytać treść każdej klauzuli, gdyż często, wbrew pozorom, nie włączają tyle samo ile zostało wyłączone podobnie brzmiącym zapisem. Zazwyczaj w swojej treści zawierają dodatkowe wyłączenia i ograniczenia. Tak więc do dokumentu polisy powinny zostać dołączone ogólne warunki ubezpieczenia. Tylko wtedy będzie można właściwie ocenić realny zakres ochrony ubezpieczeniowej. (…)
Zamawiający chcąc lepiej zabezpieczyć swoje interesy może wymagać, aby wykonawca zawarł umowę ubezpieczenia obejmującą wyłącznie dany pojedynczy kontrakt. Takie rozwiązanie jest możliwe i bywa stosowane przy większych umowach.
