Fragmenty artykułu, który ukazał się w miesięczniku Zamówienia Publiczne Doradca nr 3/2012

Dokonując opisu sposobu oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu zamawiający musi właściwie wyważyć pomiędzy zadbaniem o szeroką konkurencję, a troską o jakość. Jest to szczególnie trudne przy postępowaniach specyficznych, takich jak zamawianie usług ubezpieczeniowych.
W specyfikacji istotnych warunków zamówienia między innymi musimy zawrzeć warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny ich spełniania, a także wykaz oświadczeń lub dokumentów, jakie mają dostarczyć wykonawcy w celu potwierdzenia, że je spełniają. Prawidłowe określenie wymogów podmiotowych wobec potencjalnych wykonawców jest jednym z istotniejszych elementów w procesie przygotowywania postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W ten sposób zamawiający wyznacza krąg podmiotów uprawnionych do ubiegania się o zamówienie. Prawo zamówień publicznych nakłada na zamawiającego w tym względzie pewne ramy.
Z jednej strony zamawiający ma obowiązek zadbać o zachowanie uczciwej konkurencji oraz o równe traktowanie wykonawców. Należy zatem umożliwić udział w postępowaniu jak największej liczbie wykonawców mogących prawidłowo zrealizować zamówienie. Jest to korzystne dla optymalizacji wydatkowania środków publicznych, gdyż z reguły przy większej konkurencji ceny są niższe.
Z drugiej jednak strony wybór odpowiedniego wykonawcy powinien zapewniać bezpieczeństwo i gwarancję należytego wykonania zamówienia. Spełnienie tej przesłanki rodzi konieczność ustalenia wymogów ograniczających udział w postępowaniu podmiotów co do których istnieje wątpliwość czy są w stanie zrealizować zamówienie należycie. Tak więc każdorazowo zamawiający musi właściwie wyważyć pomiędzy zadbaniem o możliwie szeroką konkurencję, a troską o jakość i zapewnienie wykonania zamówienia. Są to sprawy oczywiste dla wszystkich związanych z procesem udzielania zamówienia publicznego i szeroko opisywane w wielu publikacjach. Niemniej jednak zamawiający miewają wątpliwości i rozterki, dotyczące postawienia odpowiednich warunków i opisania sposobu dokonania oceny ich spełnienia w konkretnym postępowaniu. Szczególną trudność mogą mieć przy postępowaniach przeprowadzanych niezbyt często, a charakteryzujących się silną specyfiką, takich jak zamawianie usług ubezpieczeniowym. (…)
Ustawodawca wyraźnie nakazuje, aby postawione przez zamawiającego wymogi były adekwatne do wielkości i rodzaju zamówienia. Stąd nie jest możliwe i nie powinno mieć miejsca stosowanie zawsze takich samych kryteriów oceny spełniania warunków udziału w każdym postępowaniu. Dodatkowo wykonawcom zostały przyznane uprawnienia do wnoszenia środków ochrony prawnej na opis sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu niezależnie od wartości udzielanego zamówienia, gdyż nadmierne i nieuzasadnione żądanie dokumentów od wykonawców może stanowić utrudnienie dostępu do uzyskania zamówienia. (…) Pamiętając o podstawowych zasadach, że opis sposobu oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu nie może ograniczać dostępu do zamówienia wykonawcom zdolnym do jego realizacji, i jednocześnie opis ten powinien służyć zapewnieniu wyboru wykonawcy, który daje rękojmię należytego wykonania udzielanego zamówienia, przeanalizujmy po kolei jak można podejść do tego tematu przy zamawianiu usług ubezpieczeniowych.(…)

Małgorzata Wiśniewska